1- Üretim Yönetimine Giriş II

• Üretim, insanoğlunun var olmasından beri süregelmektedir.
• İnsanoğlunun ihtiyaçları ile ortaya çıkan üretim birçok tekâmülden sonra çağımızda kitlesel üretime dönüşmüştür.
• Satış için ürünlerin üretimi ve modern üretim sistemlerinin kökleri endüstri devrimi’ne dayanmaktadır.

El İşçiliği ve Zanaatkârlık Dönemi

• Küçük ölçekli ve bireysel üretim.
• Zanaatkârlar ve loncalar tarafından yürütülen el işçiliği.
• Seri üretim veya standartlaştırılmış üretim yöntemleri yok.
• Kalfa-çırak ilişkisi.

Sanayi Devrimi

• Buhar gücü ve makinelerin kullanımıyla fabrikalar kuruldu.
• Üretim yönetimi kavramı gelişmeye başladı.
• İş bölümü ve mekanizasyon sayesinde üretim hızlandı.
• Adam Smith’in “İş Bölümü ve Uzmanlaşma” kavramları ortaya çıktı.

İş Bölümü ve Uzmanlaşma

• Bkz. Fonksiyonel Ustabaşılık ve İş Bölümleri
• İş bölümü, büyük/karmaşık bir üretim sürecini daha küçük ve basit görevlere ayırmaktır.
• Uzmanlaşma, bireylerin veya makinelerin belirli bir işte ustalaşmasıdır.

Fordizm ve Seri Üretim

• Henry Ford, hareketli üretim hattını geliştirdi.
• Üretim süreleri azaldı, maliyetler düştü, ürünler daha erişilebilir oldu.
• Standart parça kullanımı ve otomasyon yaygınlaştı.

Bilimsel Yönetim Yaklaşımı

• Bilimsel yönetim yaklaşımı, işletmelerde verimliliği artırmak için iş süreçlerini sistematik ve bilimsel yöntemlerle analiz etmeyi ve optimize etmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır.
• Öncüsü Frederick W. Taylor’dur.
  • İnsan kaynaklarının kurulmasında öncüdür.
• Bilimsel yönetim, özellikle üretim süreçlerinin standartlaştırılması ve verimliliğin artırılması konularında etkili olmuştur.
• Bilimsel yönetim anlayışında işe alımlarda profesyonel yaklaşım vardır.

Bilimsel Yönetim Yaklaşımının Özellikleri

İş Süreçlerinin Standartlaştırılması

• Standartlaştırma: Standartlaştırma veya standardizasyon, bir mal veya hizmetin imalatında kalite kontrolü uygulayarak üretimin standart ölçütlere uygunluğunun sağlanmasıdır.
• Verimli çalışma yöntemleri belirlendikten sonra standartlaştırılmalı ve işçinin verimliliği artırılmalıdır.

Zaman ve Hareket Etüdleri

• Taylor, iş süreçlerini analiz etmek için zaman ve hareket etüdlerini kullanmıştır. Bu etüdler, işçilerin her bir hareketi için gereken zamanı ve en verimli hareket sırasını belirlemeyi amaçlamıştır.

Teşvikli Ücret Sistemi (Parça Başı Ücret Sistemi)

• İşçiler, ürettikleri çıktıya göre ücretlendirilir. Diğer bir deyişle verimliliklerine göre.

Fonksiyonel Ustabaşılık ve İş Bölümleri

• Fonksiyonel Ustabaşılık Sistemi, iş verimliliğini artırmak için her iş aşamasında uzmanlaşmış ustabaşıların görev aldığı bir yönetim modelidir. Her işçi, farkı alanlarda uzmanlaşmış birkaç ustabaşıdan talimat alır. Böylelikle iş bölümleri küçük parçalara ayrılarak uzmanlaşma sağlanır.

II. Dünya Savaşı ve Yalın Üretim (1940-1970’ler)

• Toyota Üretim Sistemi geliştirildi (Tam Zamanında Üretim).
• Taiichi Ohno ve Shigeo Shingo tarafından Yalın Üretim kavramı ortaya çıktı.
• İsrafın azaltılması ve sürekli iyileştirme (bkz. kaizen) anlayışı benimsendi.

Bilgisayar Destekli Üretim ve Otomasyon (70’ler ve 90’lar)

• CNC tezgâh, robotik üretim sistemleri yaygınlaştı.
• Toplam Kalite Yönetimi (TQM) ve 6 Sigma gibi kalite odaklı yaklaşımlar benimsendi.
• Esnek Üretim Sistemleri ile üretim hızlandırıldı.