5- E-Ticaret

• Ürün alışverişinin çevrim içi ortamda yapılmasına e-ticaret denir.
  • Ürün alışverişinin internet ortamında yapılması olarak da tanımlanabilir.
• E-Ticaret, iktisadi faaliyeti kolaylaştıran en önemli unsurdur.

E-Ticaret nasıl gerçekleşebilir?

1. Satıcılar kendi internet sitelerinden satabilir. (E-Ticaret)
2. Çevrim içi perakende satış yapabilirler. (E-Ticaret)
3. Mağazalarda (fizikî ortam) gerçekleşebilir. (Ticaret)

• Bu üç madde omnichannel (çok kanallı ya da bütüncül kanal) olarak adlandırılmaktadır.

Bilgi!

Mağazalarda (fizikî ortam) gerçekleşen ticaret e-ticaret değildir!

E-Ticaret yapabilmek için gerekenler

1- Elektronik Fon Transferi (EFT)

• Elektronik Fon Transferi, dijital ortamda para transferini ifade eder. E-ticaret için kritik bir rol oynar çünkü müşterilerin güvenli ve hızlı bir şekilde ödeme yapabilmelerini sağlar.
  • Söz gelimi, banka kartı veya kredi kartıyla yapılan ödemeler EFT sistemlerine dayanır. Bu süreç hem müşteri hem de satıcı için zaman ve iş gücü tasarrufu sağlar.

2- Tedarik Zinciri Yönetimi

• Tedarik Zinciri Yönetimi, ürünlerin veya hizmetlerin tedarikçilerden son kullanıcıya kadar ulaşmasını sağlayan süreçlerin yönetimidir.
  • Tedarik zinciri yönetimi, e-ticarette siparişlerin zamanında ve doğru ürünlerle müşterilere ulaştırılması için kritik bir rol oynar. Lojistik ve kargo şirketleriyle iletişim gibi konuları kapsar.

3- İnternet Pazarlama (Dijital Pazarlama)

• Ürün veya hizmetleri internet üzerinden tanıtmak ve satmak için kullanılan tüm pazarlama faaliyetleridir.
  • E-ticarette potansiyel müşterilere ulaşmak, markayı tanıtmak ve satışları artırmak için olmazsa olmazdır. SEO (Search Engine Optimization), SEM (Search Engine Marketing), sosyal medya pazarlaması, e-posta pazarlaması gibi farklı dijital pazarlama yöntemleri bulunur.

Ekstra Bilgi

• Türkçe karşılığı “Arama Motoru Pazarlaması” olan SEM (Seach Engine Marketing), bir işletmenin arama motorlarında daha üst sıralarda görülmesini sağlamak amacıyla yaptığı ücretli reklamcılık faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir.
• Türkçe karşılığı “Arama Motoru Optimizasyonu” olan SEO (Search Engine Optimization) ise bir web sitesinin arama motorlarında daha üst sıralarda görünmesini sağlamak için yapılan tüm organik çalışmalara verilen isimdir.

4- Veri Yönetimi

• Veri Yönetimi, e-ticaret platformunun müşteriler, ürünler, stoklar ve satışlar gibi bilgileri düzenli ve güvenli bir şekilde yönetmesini ifade eder.
  • Veri yönetiminde KVKK (Kişisel Verilerin Korunumu Kanunu) gibi yasal düzenlemelere uyum sağlamak şarttır.
• Doğru veri analizi sayesinde müşteri davranışları anlaşılabilir ve iş stratejileri buna göre optimize edilebilir.

E-Ticaret Türleri

1- İşletmeden İşletmeye (Business-to-business -B2B-)

• Endüstriyel pazarlarda üretim mallarının alınıp satıldığı e-ticaret türüdür.
• Örneğin: Made-in-china, Grainger, Thomasnet.

Endüstriyel Pazar

• Endüstriyel pazar, işletmelerin birbirine ürün veya hizmet sattığı bir pazar türüdür. B2B yani.
• Genellikle sermaye ürünleri, ham maddeler ve üretimde kullanılan mallar satılır.
  • Örneğin: CNC Tezgâh, lazer kesim makineleri ve kalıp makineleri.

2- İşletmeden Tüketiciye (Business-to-consumer -B2C-)

• Bir işletmenin ürettiği ürün veya hizmetleri doğrudan son tüketiciye sattığı bir iş modelidir. Yani, bir şirketin bir ürünü veya hizmeti aracı olmadan, toptancıları ve perakendecileri atlayarak doğrudan bir kişiye satmalarıdır.
• Örneğin: LC Waikiki, A101Online, Migros Yemek.

3- Tüketiciden İşletmeye (Consumer-to-business -2C2B-)

• Bireyler, kendi ürettikleri ürün veya hizmetleri doğrudan işletmelere sunarak gelir elde ederler.
• Örneğin: 99Designs, Taskrabbit, Toptal.
  1. Bireyler, yaratıcılıklarını veya bilgilerini kullanarak ürün veya hizmetler oluştururlar.
     • Örneğin: Yazılım, website, grafik tasarımı vb.
  2. İşletmeler, bu ürün veya hizmetlere ihtiyaç duyar ve onları doğrudan tüketicilerden satın alır.
• Freelance platformları buna örnektir.
  • Upwork, Freelancer, Fiverr gibi platformlarda bireyler kendi becerilerini listeleyerek şirketlerden proje alabilirler veya yaptıkları projeleri satabilirler.

4- Tüketiciden Tüketiciye (Consumer-to-consumer -C2C-)

• Bir ürün veya hizmetin bir işletme aracılığı olmadan doğrudan bir tüketiciden diğer tüketiciye satılmasıdır. Bireyler sahip oldukları ürünleri (ikinci el eşyalar, el işleri) veya hizmetleri (ders verme, danışmanlık) başka bireylere satabilirler.
• Örneğin: Gardrops, Vinted, DeviantArt, Shutterstock. eBay

E-Ticaretin Getirileri

1- Küresel Pazarlara Erişim

• E-ticaret sayesinde fiziksel mağazaların sınırlamaları ortadan kalkar ve ürünler dünyanın her köşesine ulaştırılabilir.

2- Ürün Siparişini Kolaylaştırma

• E-ticaret platformları, müşterilerin istedikleri ürünü hızlı ve kolay bir şekilde sipariş etmelerini sağlar. Kullanıcı dostu arayüzler, filtreleme seçenekleri ve çevrim içi ödeme sistemleri bu süreci daha verimli hâle getirir.

3- Düşük Operasyonel Maliyetler

• E-ticaret, fiziksel mağaza, personel ve diğer lojistik giderleri azalttığı için operasyonel maliyetleri düşürür
  • Lojistik: Bir ürünün üretildiği yerden tüketildiği yere kadar geçen süreç boyunca yapılan tüm planlama, uygulama ve kontrol faaliyetlerinin tamamıdır.

4- Müşteriyle Doğrudan Temas

• E-ticaret, işletmelerin müşterilerden topladığı verilerle onların ihtiyaç ve tercihlerine özel kişiselleştirilmiş çözümler/ürünler sunar.
  • Ürün önerileri, özel indirimler, kişiye özel tasarımlar veya alışveriş alışkanlıklarına göre özelleştirilmiş kampanyalar şeklinde gerçekleşebilir.

E-Ticaretin Zorlukları (Dezavantajları)

1- Sınırlı Yüz Yüze Erişim

• Müşteriler, ürünü satın almadan önce fiziksel olarak göremedikleri ve dokunamadıkları için özellikle giyim ve kozmetik gibi ürünlerde sınırlı yüz yüze erişim söz konusudur.

2- Teknik Zorluklar

• E-ticaret sitelerinde altyapı sorunları, sistem hataları veya teknik kesintiler müşteri deneyimini olumsuz etkileyebilir.
  • Web sitenin bağlı olduğu ödeme altyapısının çöktüğünü hayal edersek web site ödeme yapılamayacağı için kullanılamaz hâle gelir mesela.

3- Veri Güvenliği

• Müşteri bilgilerinin ve ödeme verilerinin korunması büyük bir sorumluluktur. Veri sızıntıları ya da siber saldırılar hem müşteri güvenini zedeler hem de yasal sorunlara yol açabilir.
  • KVKK gibi yasal düzenlemelere uyum sağlamak gereklidir.

4- Sipariş Ölçeği

• Sipariş hacminin beklenenden fazla artması durumunda lojistik süreçlerin aksaması, teslimatların gecikmesi veya yanlış ürün gönderimi, ürünlerin hasarlı olması gibi durumlar yaşanabilir.
  • Bu durumlar hem müşteri memnuniyetini olumsuz etkiler hem de işletme için maliyetli bir süreç hâline gelir.

Tanımlamalar, Kavramlar ve Kısaltmalar

Lojistik: Bir ürünün üretildiği yerden tüketildiği yere kadar geçen süreç boyunca yapılan tüm planlama, uygulama ve kontrol faaliyetlerinin tamamı.

Perakende: Malların toplu olarak değil de tek tek ya da birkaç parça durumunda satılmasına dayanan satış biçimi.