Noetic Logos

2- Sınıf Kavramı (Class)

4 dakika okuma süresi

1. Sınıf (Class) Nedir ve Neden Kullanılır

  • OOP’de bir nesne (object) oluşturabilmek için öncelikle o nesnenin bir modelinin veya şablonunun tasarlanması gerekir. İşte bu modeli tanımladığımız yapıysa sınıf (class) denir.
  • Bir binayı inşa etmeden önce projesini çizeriz. O proje binanın temelidir (class). O projeye bakılarak inşa edilen somut bina ise nesnenin (object) kendisidir.
  • Sınıflar bir referans türüdür.
  • Sınıf yapısı, programlamada modelleyeceğimiz nesnelerin
    1. Hangi özelliklere (properties, fields) sahip olacağını,
    2. Hangi davranışları veya eylemleri (metods) sergileyeceğini tanımlamamızı sağlar.

2. Sınıf ve Nesne İlişkisi

  • Sınıf soyut bir tamımdır (model), nesne ise o tanımdan üretilmiş somut bir örnektir (instance).
  • Aralarındaki ilişki bire-çok (one-to-many) olarak tanımlanabilir.
    • Tekil Olan (Bir): Sınıf tanımı bir kez yapılır.
    • Çoğul Olan (Çok): Bu tek tanımdan istenildiği kadar (bellek yettiği sürece) nesne örneği üretilebilir.
  • Özelliklerin ve Değerlerin Ayrımı
    • Bir sınıfta tanımlanan özellikler (ad, soyad gibi) o sınıftan türetilen tüm nesneler için ortaktır.
    • Ancak her nesne, bu ortak özelliklere kendine özgü değerler atayarak birbirinden farklılaşır.

3. Bir Sınıf Nasıl ve Nerede Oluşturulur

Nasıl Oluşturulur (Sözdizimi - Syntax)

  • class anahtar kelimesi kullanılır.
  • Ardından programlama dili kurallarına uygun bir isim verilir.
  • Süslü parantezler { } arasında sınıfın üyeleri (fields, metods vb.) yazılır.

Uyarı

Bir sınıf tanımlamasında tanımlanan yerde (namespace, namespace dışı, class) aynı isimde birden fazla class tanımlanamaz!

Nerede Oluşturulur

1. Namespace İçerisinde:

  • En yaygın ve standart kullanım budur. Sınıfların mantıksal olarak gruplandırılmasını ve kodun organize edilmesini sağlar.
namespace ArabaGalerisi
{
	public class Araba
	{
		// Fields / Properties
		public string Marka;
		public string Model;
		public int Yil;
		public string Renk;
		
		// Methods
		public void BilgileriGoster()
		{
		Console.WriteLine($"Marka: {Marka}, Model: {Model}, Yıl: {Yil}, Renk: {Renk}");
		}
	}
	
	// Aynı namespace içinde başka bir da olabilir.
	
	public class Musteri
	
	{
	public string Ad;
	public string Soyad;
	public string Telefon;
	}
}

2. Namespace Dışında:

  • Teknik olarak mümkündür ancak organize bir yapı sunmadığı için kesinlikle tavsiye edilmez. Bu durumda sınıf “Global Namespace” içinde yer alır ve her yerden doğrudan erişilebilir hâle gelir.
// Herhangi bir namespace yoktur.
 
public class Kinizm
{
	public string FilozofAdi;
	public string EserSayisi;
	public string Etkilendikleri;
	public string Etkiledikleri;
}
 
// Namespace'li kodlar bunun altında devam edebilir.
 
namespace AntikYunanFelsefesi
{
	public class Platonculuk
	{
	// ...
	}
}

3. Sınıf İçerisinde (Nested Types)

  • Bir sınıfın içine başka bir sınıf tanımlanabilri. Bu genellikle bir sınıfın sadece başka bir sınıf tarafından kullanılacağı özel durumlarda tercih edilir ve ileri düzey bir konudur.
namespace AntikYunanFelsefesi
{
    // "Platonculuk" ana felsefi okuldur (Dış Class).
    public class Platonculuk
    {
        public string Kurucusu = "Platon";
        public string TemelIlkesi = "Gerçeklik, idealar dünyasındadır.";
 
        // "Idea" kavramı, Platonculuk'un içsel ve temel bir parçasıdır.
        // Bu yüzden "Nested Type" olarak onun içine yazılır (İç Class).
        public class Idea
        {
            public string Ad; // Örneğin: "İyilik İdeası", "Güzellik İdeası"
            public string Tanim;
        }
    }
}

4. Sınıf Modeli Üzerinden Referans Noktası Oluşturma

  • Referans Noktası Nedir?: Bir sınıftan nesne oluşturmak iki adımlı bir süreçtir. İlk adım, o nesneyi bellekte (Heap) tutacak olan referans değişkenini (pointer benzeri) oluşturmaktır. Bu değişkene “referans noktası” denir.
Oluşturma Süreci
  1. Tür Belirtilir: Değişkenin türü, oluşturduğumuz sınıfın adıdır (ÖrnekModel).
    • Bir class tanımlladığımızda o class adı bir türdür. Haliyle o türü kullanabilmek için direkt olarak class adını kullanmamız yeterlidir.
  2. İsim Verilir: Değişkene bir isim verilir (w) (Referans noktası alınır/ayarlanır.)
    • Referans türlü değişkenler özünde nullable olabilen değişkenlerdir.
    • ÖrnekModel w;
    • Form2 form2 = new Form2(); gibi.
Bellekteki Karşılığı
  • Bu komut çalıştığında belleğin STACK bölgesinde w adında bir değişken için yer ayrılır.
  • Bu w değişkeni, henüz Heap’te herhangi bir nesneyi işaret etmediği için varsayılan olarak null değerini tutar.
    • null: Hiçlik, boşluk. Referansın bellekte herhangi bir adresi göstermediğini belirtir.
  • Velhasılkelam, new anahtar kelimesini kullanmadan sadece SınıfAdı değişkenAdı; şeklinde yapılan tanım, nesnenin kendisini değil, o nesneye ileride bağlanacak olan referansı oluşturur. Nesnenin kendisi bir sonraki adımda (new) ile oluşturulacaktır.

Grafik Görünümü