Noetic Logos

5- Dönen Varlıklardan Devam

4 dakika okuma süresi

Final

Finalde KDV işlemleri gelecek. Stoklar (15) ve Ticarî Mallar (153) kısmı önemli.

1.1- 01.01.2025 tarihli, %20 KDV dâhil 2880₺ tutarında ticarî mal açık hesap (kredili) olarak satın alınmıştır.

Önemli!

Muhasebede ve ticarette “açık hesap” veya “kredili işlem” demek, bir mal veya hizmet alım satımında ödemenin işlemin yapıldığı anda değil, daha sonra belirli bir vadede gerçekleştirilmesi anlamına gelir.

Önemli!

  • Açık hesapla mal veya hizmet alımında, işletme mal veya hizmeti satın alır, karşılığında hemen para ödemez, satıcıya borçlu hâle gelir. Bu borçlar Ticari Borçlar grubunda (320 Satıcılar) hesabında takip edilir.
  • Açık hesapla mal veya hizmet satışında, işletme mal veya hizmeti satar, karşılığında hemen para almaz, müşteriden alacaklı hâle gelir. Bu alacaklar Ticari Alacaklar grubunda (120 Alıcılar) hesabında takip edilir.
  • KDV Hariç Tutar (Malın Maliyeti) = = 2880 TL / 1.20 = 2400 TL
  • İndirilecek KDV = 480 TL

1.2- 05.04.2025 tarihinde %10 KDV dâhil 3685₺ tutarında mal çek verilmek sûretiyle satın alınmıştır.

Çek verilmek suretiyle ne demektir?

Muhasebede veya ticarette “çek verilmek suretiyle” demek, işletmenin kendi banka hesabı üzerine bir çek düzenleyip karşı tarafa ödeme olarak vermesi demektir. Yani, işletme kasasından nakit para çıkarmıyor veya bankadan hemen EFT/Havale yapmıyor. Kendi adına yazılmış bir çek vererek, bankadaki hesabından çek tutarının ödenmesi talimatını vermiş oluyor.

Bu durumda kullanılan hesap 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) hesabıdır. Bu hesap, işletme tarafından keşide (düzenlenip karşıya verilen) edilen çek ve ödeme emirlerinin izlendiği aktif düzenleyici (yani normalde borç kalanı veren aktif hesapların altında eksi karakterli çalışan) bir hesaptır.

Çek verildiğinde hangi hesaplar etkilenir?

Çek verilerek bir ödeme yapıldığında genellikle şu hesaplar etkilenir:

  1. Borç veya Gider Hesabı: Neden ödeme yapılıyorsa, o ilgili borç hesabı (örneğin 320 Satıcılar) Borçlandırılır (borç azalışı veya gider artışı olduğu için).
  2. Verilen Çekler Hesabı: İşletme kendi çekini keşide ettiği için 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) hesabı Alacaklandırılır. Bu hesabın alacaklandırılması, banka hesabımızdan çekilecek potansiyel tutarın arttığını gösterir. (Unutulmamalı: Bu hesabın normal kalanı Alacak’tır veya eksi bakiyedir, Alacaklandıkça artar).

Bu işlemde;

  • Ne alınıyor? Ticari mal.
  • Nasıl alınıyor? Çek verilmek suretiyle - yani kendi çekimizle ödeme yapıyoruz.
  • Toplam tutar (KDV dâhil): 3685 TL.
  • KDV oranı: %10.
  • KDV Hariç Tutar (Malın Bedeli) = = 3350 TL
  • KDV Tutarı = 3685 TL - 3350 TL = 335 TL

2.1- 10.04.2025 tarihinde %20 KDV dâhil 6240₺ tutarında satış yapılmıştır. Karşılığında çek alınmıştır.

"Karşılığında çek alınmıştır" ne demek yahu?

Bu ifade, bir satış işlemi yaptığımızda, müşterinin bize ödeme olarak kendi banka hesabı üzerine düzenlenmiş bir çek vermesi anlamına gelir. Yani işletme olarak biz malı veya hizmeti satıyoruz ve karşılığında nakit veya banka transferi yerine müşteriden bir çek alıyoruz. Bu çek, işletmemiz için bir alacaktır ve ileride bu çeki bankaya vererek veya başkasına ciro ederek paraya çevirebiliriz. İşletmenin bu şekilde müşterilerinden veya başkalarından aldığı çekler 101 Alınan Çekler hesabında takip edilir. Bu hesap, dönen varlıklar grubunda, genellikle hızlıca paraya çevrilebilen bir varlık olduğu için “Hazır Değerler” arasında yer alır.

Çek Alındığında Hangi Hesaplar Etkilenir?

Bir satış işlemi yapılıp karşılığında çek alındığında genellikle şu hesaplar etkilenir:

  1. Alınan Çekler Hesabı (101): İşletme bir varlık (çek) alıyor, varlığı artıyor. Varlık hesapları artış olduğunda Borç kaydedilir. Alınan çekin üzerinde yazan toplam tutar (KDV dahil satış tutarı) bu hesaba Borç kaydedilir.
  2. Yurtiçi Satışlar Hesabı (600): İşletme satış yaparak gelir elde ediyor. Gelir hesapları artış olduğunda Alacak kaydedilir. Satışın KDV hariç tutarı bu hesaba Alacak kaydedilir.
  3. Hesaplanan KDV Hesabı (391): İşletme satış yaparken devlet adına KDV hesaplıyor. Bu KDV’yi devlete ödemesi gerekecek. Bu, işletme için bir yükümlülüktür. Yükümlülük hesapları artış olduğunda Alacak kaydedilir. Satışın KDV tutarı bu hesaba Alacak kaydedilir.

Bu işlemdeki bilgiler:

  • Yapılan İşlem: Satış. %20 KDV dâhil 6240₺
  • Ödeme Şekli: Karşılığında çek alındı.
  • Varlık (çek) alıyorsak, 101 Alınan Çekler Hesabı’nı yapılan işlem kadar borçlandıracağız.
  • KDV hariç tutar: 5200TL Satış yaparak gelir elde ettik, gelir hesapları artış olduğunda Alacak tarafına kaydedildiğinden, satışımızın KDV hariç tutarı 600 Yurtiçi Satışlar Hs.‘na kaydedilecek.
  • KDV: 1040TL Satış yaparken devlet adına KDV hesaplarız. Bu KDV’yi devlete ödememiz gerekecek. Bu, bizim için bir yükümlülüktür. Yükümlülük hesapları artış olduğunda Alacak tarafına kaydedilir. Satışın KDV tutarı bu yüzden 391 Hesaplanan KDV Hs.‘na kaydedilecek.

Önemli!

Eğer KDV işlemi varsa, 600 Yurtiçi Satışlar Hs. ve 391 Hesaplanan KDV Hs. beraber ve aynı yere (alacak) yazılır!

2.2- 21.04.2024 tarihinde %10 KDV hâriç 1780₺ ticarî mal açık hesap (kredili) veresiye satılmıştır.’

Başka bir olay olmadığını varsayarak, tüm işlemlerin ay sonu KDV mahsup kaydını yapınız.

```col-md
flexGrow=1
===
 
![[18.04.2025-1.svg]]
 
```
```col-md
flexGrow=1
===
 
![[18.04.2025-2.svg]]
 
```

Grafik Görünümü